Kumpir müxtəlif dadlı inqrediyentlərlə kartofdan hazırlanan fast-food yeməyidir. Yəni kartof xüsusi sobada bişdikdən sonra hisə verilmiş kartofun içi açılır, üzərinə tökülən kərə yağı və holland pendiri “ona olan sevgidən” əriyib kartofun hər hüceyrəsinə yayılır və "love ball" (yəni kartof) soyumasın deyə kolbasa, sosika, qarğıdalı, zeytun, paytaxt salatı, turşu, ketçup, mayonez kimi bir çox başqa inqrediyentlərlə doldurulur. Aldığınız hər loxmada bu sevginin nə qədər güclü olduğunu hiss edəcəksiniz. Buna kumpir deyilir. Bunu inanılmaz sənət əsəri adlandırmaq olar.
Kumpir bolqar sözü olub, kartof mənasını verir. Yuqoslaviyada alüminium folqa ilə bükülmüş və salatla doldurulmuş kartofa Krumpir deyilir. İngilislər kartofu müxtəlif kələmlərlə yeməyi də sevirlər.
Kumpirin yaranma tarixi üçün əvvəlcə kartofun tarixinə qısaca toxunacağıq. Təəssüf ki, kartof Türkiyəyə gec (19-cu əsrdə) daxil olub. Halbuki onun qədrini hamıdan yaxşı bilən türklərdir. Çünki ilk dəfə Amerikada kəşf edilən kartof Kristofer Kolumbun sayəsində İtaliya, Almaniya, Rusiya və Fransaya çatıb. Lakin bu ölkələrdə nədənsə kartof kimi gözəl nemətin qədrini bilməyib və onu heyvan yemi kimi istifadə ediblər. Zaman keçdikcə insanlar yoxsulluq üzündən kartof yeməyə başlayıblar. Türkiyəyə gələn kartoflar türk xalqı tərəfindən sevilib. Qaynadılır, qızardılır, bişirilir, əzilir və küldə qızardılır.
Kumpir Türkiyəyə bolqar mühacirlər tərəfindən gətirilməsi barədə məlumatlar var. Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, Yuqoslaviyanın mövcud olduğu 20-ci əsrdə bişmiş kartof salatla verilir və bu yeməyi Krumpir adlandırırdılar. Orada yaşayan bolqarlar onu Türkiyəyə gətiriblər.
Əslində dünyanın bir çox yerində Kumpir kimi çoxlu dadlı yeməklər var. Məsələn, Kumpir Rusiyada “Kroshka kartoshka” adlanır, Amerika və İngiltərədə “Bişmiş kartof” kimi tanınır. Amma yalnız Türkiyədə çox zəngin maddələrlə bişirilir.
Digər xəbərlər
