• Xəbər lentİ
Fləş

Əsirlikdə olan "Azov" döyüşçülərinin başına nə gətirildi? - Komandirləri danışdı

11:20 / 25.05.2022

AQC-nin rəhbər heyətinə təyinatlar olub

17:32 / 26.05.2022

5 min müharibə iştirakçısının sənədləri komissiyaya göndərilib (RƏSMİ)

14:07 / 26.05.2022

"Я хочу жить яркой жизнью" - Интервью

14:05 / 26.05.2022

Prezident və birinci xanım Füzuli və Cəbrayıla səfər etdi

13:01 / 26.05.2022

Prezidentlər “Texnofest"i ziyarət edəcək

12:41 / 26.05.2022

Selçuk Bayraktar: “Ürəyimizdə bir zaman yara olan Qarabağ qardaşlığımızın zirvəsidir"

12:36 / 26.05.2022

Dəmir Yollarına rəhbərlik ona həvalə edildi

12:20 / 26.05.2022

Putin Müstəqillik Günü münasibətilə İlham Əliyevi təbrik etdi

11:47 / 26.05.2022

Həbsdəki sabiq nazir ev dustaqlığına buraxıldı

10:35 / 26.05.2022

Ötən gün neçə nəfər koronavirusa yoluxub?

16:35 / 25.05.2022

Daşınmaz əmlaka görə ƏDV qaytarılacaq - Qaydalar təsdiqləndi

15:54 / 25.05.2022

Bakı metrosu iş rejimini dəyişir - Bu tarixdən

14:30 / 25.05.2022

Türk aviasiyası və Hürkuş nəfəsləri kəsəcək - Bakıda möhtəşəm TEKNOFEST bayramı başlayır

14:00 / 25.05.2022

Bu radio DİN-in nəzarətinə keçdi

13:36 / 25.05.2022

Britaniya Kraliçası İlham Əliyevə məktub göndərdi

12:56 / 25.05.2022

Vüqar Oruc: Peşə kodlarının müəyyən edilməsində problemlər var

12:46 / 25.05.2022

Ərdoğan İlham Əliyevi təbrik etdi

12:07 / 25.05.2022

Prezident Yuri Ratasın başçılıq etdiyi nümayəndə heyətini qəbul etdi (YENİLƏNİB)

11:32 / 25.05.2022

Əsirlikdə olan "Azov" döyüşçülərinin başına nə gətirildi? - Komandirləri danışdı

11:20 / 25.05.2022

Türkiyədə güllələnən azərbaycanlı aktyor sağdır - DOSTU DANIŞDI

11:14 / 25.05.2022

Telefonların qeydiyyat rüsumu ləğv edilib? - AÇIQLAMA

11:09 / 25.05.2022

Keçmiş şöbə müdirinə PA-da vəzifə verildi

11:00 / 25.05.2022

Nazirdən yeni təyinat

17:22 / 24.05.2022

Bəzi dövlət rüsumları ləğv edildi

16:29 / 24.05.2022

Prezident İTV-yə maliyyə yardımı ayırdı

15:46 / 24.05.2022

Vilayət Eyvazovdan yüksək vəzifəyətəyinat

14:36 / 24.05.2022

Həbsdəki sabiq icra başçısının cəzası azaldıldı

14:02 / 24.05.2022

Bakıda bu küçələrin adları dəyişdiriləcək

12:36 / 24.05.2022

Sabiq icra başçısının mənzili və otağından götürülən pulun məbləği açıqlandı

12:04 / 24.05.2022

Moldovanın sabiq prezidenti saxlanıldı: Korrupsiya, vətənə xəyanət...

11:46 / 24.05.2022
Daha çox
  • Arxiv
  • Foto
  • Video
  • Haqqımızda
  • Əlaqə: 0702085605
Cümə axşamı, 26 May 2022
USD : 1.7
EUR : 1.9243
Hava
+6 ° Baku
+2 ° Quba
+2 ° Qusar
+8 ° Gəncə
+4 ° Lənkəran
+9 ° Naxçıvan
+7 ° Salyan
+8 ° Şəki
Pia.az
  • Ana səhifə
    • Gündəm
    • Siyasət
    • İqtisadiyyat
    • Ölkə
    • Dünya
    • Sosial
    • Hadisə
    • Müsahibə
    • Təhlil
    • Cəmiyyət
    • Şou-biznes
    • İdman
    • Mədəniyyət
    • Hərb və Sülh
    • Kriminal
    • Tarix
    • Təhsil
    • Səhiyyə
    • Maraqlı
    • Yaşam
  • Ölkə
    • Siyasət
    • İqtisadiyyat
    • Sosial
    • Mədəniyyət
    • Hərb və Sülh
  • Dünya
    • Siyasət
    • İqtisadiyyat
    • Təhlil
    • Mədəniyyət
    • Kriminal
Pia.az
Ana səhifə Tarix

İşğalçı dövlətin təqdim etdiyi bayraq və Qarabağ xanlığı

12:31 02.10.2021 Oxununub:
494
SHARES
7.7k
VIEWS
Share Tweet Share

Bayraqlar, ələmlər, sancaqlar bunlar tarixən bütün xalqlarda olub. Bayraqlar ilk illərdə bütün xalqlarda yalnız siqnallaşma üçün istifadə edilib. Ölkələrin özlərinə bayraq təyin etməsi isə orta əsrlərin əvvəllərində döyüşlərdə tərəflərin bir-birlərini ayırd edə bilmələri üçün ortaya çıxıb.

Bu gün Bayraq deyiləndə mənsub olduğu dövlətin coğrafi məkanı, təmsil etdiyi xalqın etnik kökləri, milli təfəkkürünün, dünyagörüşünün miqyası haqqında məlumat nəzərdə tutulur. Bizim Azərbaycan dövlətinin tarixində çoxsaylı bayraqlar olub. Lakin Sovet dövründə bunların çoxu ya yandırılıb ya da gizli arxivlərdə saxlanılmağa verilib. Bu gün araşdırılmasına ehtiyac olunan məsələlərdən biri də Azərbaycanda xanlıqlar dövrünə aid bayraqlardır.

Çox təssüf ki, Qarabağ, Naxçıvan, Şamaxı, Dərbənd, Quba və digər Azərbaycan xanlıqlarının dövlət bayraqlarının axtarışı lazımi səviyyədə aparılmadığından indiyədək tapılmayıb. Bəzi xanlıqların orjinal bayraqları yox edilib, yerinə isə Rusiya imperiyası tərəfindən təqdim edilən bayraqlar əsas kimi götürülüb. Bu gün Qarabağ xanlığının bayrağı kimi respublika ictimaiyyətinə təqdim olunan bayraq bir çox mənbələrdə qeyd edildiyi kimi, 1807-ci ildə Rusiya imperatoru I Aleksandr tərəfindən Qarabağ xanlığına təqdim edilən bayraqdır. Gəlin bu bayrağın Qarabağ torpaqlarında görünməsi, onun Qarabağ xanlığının tarixi ilə nə dərəcədə bağlı olub-olmaması məsələsinə nəzər salaq.

4 may 1805-ci il tarixdə Qarabağ xanlığı ilə Rusiya arasında imzalanmış Kürəkçay müqaviləsinə İbrahimxəlil xan imza atdığı üçün bayraq təqdim etmə onun adı ilə bağldır. Müqavilədə Rusiya imperatoru tərəfindən İbrahimxəlil xana dövlətçilik rəmzi olan bayrağın təqdim edilməsi haqqında məlumat da var: "Əlahəzrət imperator Şuşa və Qarabağ xanı İbrahimxəlil xana özünün lütfkarlığını nümayiş etdirərək, ona və onun varislərinə Ümumrusiya imperiyasının gerbinin təsviri olan bayraq hədiyyə edir ki, bu bayraq xanlıq və göstərilən ərazi üzərində onun hakimiyyət rəmzi kimi yanında olmalıdır; əgər müharibəyə getməyə ehtiyac yaranarsa, bu bayraqdan xandan başqa heç kim istifadə edə bilməz”.

Rusiya imperiyası tərəfindən Qarabağ xanlğına təqdim edilən bayrağın təsviri belə idi: Ölçüləri 115x100 sm, zamanın təsirindən saralmış dördkünc ikiqat ağ qanovuz ipək parçadandır. Bayrağın hər iki üzündəki təsvirlər eynidir. Hər iki tərəfdə Rusiya imperiyasının gerbi təsvir olunub. Boz rəngli ikibaşlı qartalın dimdiyi, gözləri, caynaqları və caynaqlarında tutduğu hakimiyyət rəmzləri, eləcə də qartalın hər iki başında və başlarının üstündə, ortada təsvir edilmiş iki kiçik və bir böyük tac qızılı rəngdədir. Tacların üstü göy və qırmızı daşlarla bəzənib. Qartalın sinəsində qızılı haşiyəsi olan Avropa qalxanı təsvir edilib. Qalxanın üzərində ağ, qırmızı və boz rənglərlə Moskva şəhərinin gerbi - Müqəddəs Müzəffər Georginin əksi verilib. Bayrağın kənarlarına gümüşü güləbətin saplarla bafta tikilib, onun üzərində isə uzunsov dairələrdə səkkizləçək güllər və xaçlar salınıb. Bayrağa üç tərəfdən qızılı saplardan və altıləçəkli gül formasında olan zərif gümüş asmalardan saçaq tökülüb.

Qarabağ xanlığı ləğv olunduğundan Mehdiqulu xanın vəfatından sonra ona təqdim edilən bayraq varislərinə verilmədi, yenidən Sankt-Peterburqa qaytarıldı və Sarskoe Selo Saray Cəbbəxanasına təhvil verildi.

Amma bu bayraq Pənahəli xanın qurub yaratdığı Qarabağ xanlığının bayrağı deyildi. Qarabağ xanlığının öz bayrağı olub. Bu barədə biz mənbə kimi Mirzə Adıgözəl bəyin "Qarabağnamə” əsərini götürə bilərik. "Mərhum Pənahəli xan Cavanşirin dövlət günəşi və şövkət bayrağı”. Bu söz onu sübut edir ki, Qarabağ xanlığının elan edilməsi zamanı və Rusiya ilə müqavilə imzalanan günə qədər müstəqil bayrağı olub. Özü də Qarabağ xanlığının bayrağı ilə Səfəvilər dövlətinin və Əfşarların bayrağı arasında varislik əlaqəsi olub.

Qaynaqlara inansaq Pənaləli xanın Şuşa qalasında iki bayrağı olub:

1. Birinci bayraq Yaşıl rəngli parça üzərində Günəşin fonunda duran Şirdir. Səfəvi bayrağından fərqli olaraq Qarabağ xanlığının bayrağında şir sağ tərəfə baxır. Dünya heraldikasında şir təsvirləri qoruyucu funksiyasını, dövlətin hərbi gücünü də əks etdirirdiyi üçün Pənahəli xanın Şir seçməsi anlaşılandır. Bayraqda eyni zamanda Günəş və Şiri əhatə edən düymələr (ağ nöqtələr) olub. Çox güman ki, onlar Qarabağ xanlığını təşkil edən mahalların sayını göstərir. Təəssüf ki, bu bayraq nümunəsi əlimizdə yoxdur. Biz bu təsviri Mirzə Adıgözəl bəyin və digər müəlliflərin əsərlərində qeyd olunan nüanslara görə yaradırıq.

2. Azərbaycanın Qarabağ toxuculuq məntəqələrində geniş yayılan tovuz quşu motivi xalq arasında günəşin simvolu kimi qəbul edilir. Bu yəqin ki, onun rəngarəngliyi ilə bağlıdır. Bu quş təkcə atəşpərəstlər dövründə deyil, həm də İslam dininin yayıldığı zamanlarda zühur etmə və əbədiyyət kimi müqəddəs qüvvələrin simvolu sayılıb. Bir çox hallarda tovuz quşu həm də rəmzi məna kəsb edib. Bundan irəli gələrək qaynaqlar yazır ki, Pənahəli xanın qoşunu döyüşə gedən zaman üzərində Humay quşu (tovuz quşu, simurq da yazılır bəzən) olan qırımızı və yaşıl bayraqlar qaldırıblar.

Əlbətdə bunlar tam təsvir ola bilməz. Burda yanıla da bilərəm. Lakin fakt odur ki, bu gün dünyada nümayiş edilən Qarabağ xanlğına məxsus bayraq Qarabağın nə mədəniyyəti, nə Qarabağ xanlığının tarixi ilə, nə də qarabağlıların simovilkası ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Rusiya imperiyasının işğalının simvolu olan bu bayraq Qarabağa və Azərbaycan xalqına aid ola bilməz!

Dosent Zaur Əliyev


Etiket:

Digər xəbərlər

Həbsdəki sabiq nazir ev dustaqlığına buraxıldı

Həbsdəki sabiq nazir ev dustaqlığına buraxıldı

26.05.2022
Dəmir Yollarına rəhbərlik ona həvalə edildi

Dəmir Yollarına rəhbərlik ona həvalə edildi

26.05.2022

"Я хочу жить яркой жизнью" - Интервью

26.05.2022
AQC-nin rəhbər heyətinə təyinatlar olub

AQC-nin rəhbər heyətinə təyinatlar olub

26.05.2022
Prezidentlər “Texnofest

Prezidentlər “Texnofest"i ziyarət edəcək

26.05.2022
Prezident və birinci xanım Füzuli və Cəbrayıla səfər etdi

Prezident və birinci xanım Füzuli və Cəbrayıla səfər etdi

26.05.2022
Putin Müstəqillik Günü münasibətilə İlham Əliyevi təbrik etdi

Putin Müstəqillik Günü münasibətilə İlham Əliyevi təbrik etdi

26.05.2022
Selçuk Bayraktar: “Ürəyimizdə bir zaman yara olan Qarabağ qardaşlığımızın zirvəsidir

Selçuk Bayraktar: “Ürəyimizdə bir zaman yara olan Qarabağ qardaşlığımızın zirvəsidir"

26.05.2022
5 min müharibə iştirakçısının sənədləri komissiyaya göndərilib (RƏSMİ)

5 min müharibə iştirakçısının sənədləri komissiyaya göndərilib (RƏSMİ)

26.05.2022
loading...
  • BU GÜN
  • BU HƏFTƏ
  • BU AY
Həbsdəki sabiq nazir ev dustaqlığına buraxıldı

Həbsdəki sabiq nazir ev dustaqlığına buraxıldı

26.05.2022
Dəmir Yollarına rəhbərlik ona həvalə edildi

Dəmir Yollarına rəhbərlik ona həvalə edildi

26.05.2022

"Я хочу жить яркой жизнью" - Интервью

26.05.2022
Nazirdən yeni təyinat

Nazirdən yeni təyinat

24.05.2022
İcra başçısı birinci müavin təyin etdi (FOTO)

İcra başçısı birinci müavin təyin etdi (FOTO)

20.05.2022
Bəzi dövlət rüsumları ləğv edildi

Bəzi dövlət rüsumları ləğv edildi

24.05.2022
Türkiyənin nüfuzlu bankına qarşı etibar sui-qəsdinin PƏRDƏARXASI: Uğurla inkişaf edən “Ziraat Bank Azərbaycan” niyə hədəfdədir?

Türkiyənin nüfuzlu bankına qarşı etibar sui-qəsdinin PƏRDƏARXASI: Uğurla inkişaf edən “Ziraat Bank Azərbaycan” niyə hədəfdədir?

26.04.2022
Azərbaycanda bayram namazının vaxtı açıqlandı

Azərbaycanda bayram namazının vaxtı açıqlandı

26.04.2022
Dar küçələri və daş evləri ilə hər fəsildə əyləncəli Alaçatı

Dar küçələri və daş evləri ilə hər fəsildə əyləncəli Alaçatı

28.04.2022
Milliyol.az

Copyright © Milliyol.az

Naviqasiya

  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Əlaqə

Bizi izlə

  • Ana səhifə
    • Gündəm
    • Siyasət
    • İqtisadiyyat
    • Ölkə
    • Dünya
    • Sosial
    • Hadisə
    • Müsahibə
    • Təhlil
    • Cəmiyyət
    • Şou-biznes
    • İdman
    • Mədəniyyət
    • Hərb və Sülh
    • Kriminal
    • Tarix
    • Təhsil
    • Səhiyyə
    • Maraqlı
    • Yaşam
  • Xəbər lenti
  • Ölkə
    • Siyasət
    • İqtisadiyyat
    • Sosial
    • Mədəniyyət
    • Hərb və Sülh
  • Dünya
    • Siyasət
    • İqtisadiyyat
    • Təhlil
    • Mədəniyyət
    • Kriminal
  • Fləş
  • Köşə yazıları
  • Gündəm
  • Aktual xəbər
  • Baxış bucağı
  • Korrupsiya
  • Geosiyasət
  • Araşdırma
  • Elm və Texnologiya
  • Din və Mistika
  • Media

Copyright © Pia.az